Het NWB Fonds ondersteunt een project van Wereld Waternet in Laos, waarin wordt verkend hoe de waterinfrastructuur kan worden beschermd tegen de gevolgen van extreem weer. Dat komt steeds vaker voor als gevolg van klimaatverandering. Maatregelen zijn nodig om de drinkwatervoorziening te borgen en schade te beperken. Naturebased solutions kunnen uitkomst bieden.
Al sinds 2017 is Wereld Waternet betrokken bij het stimuleren van de Laotiaanse drinkwaterbedrijven om meer mensen toegang te kunnen te geven tot schoon en voldoende drinkwater. De drinkwaterbedrijven worden aangemoedigd stappen te zetten om als zelfstandige en gezonde bedrijven te opereren. Dat gebeurt vooral door kennisuitwisseling: het delen van technische Nederlandse kennis. Om vervolgens samen met de Laotianen te bepalen welke voorbeelden en elementen daaruit goed kunnen werken in Laos – en welke niet. Tijdens bijeenkomsten en interactieve trainingen heeft Wereld Waternet sinds 2017 goede ervaringen opgedaan met deze manier van werken. Aan motivatie en vrolijkheid op de Laotiaanse werkvloer geen gebrek.
Sinds 2022 is dit project uitgebreid met het onderdeel klimaatverandering. En niet zonder reden: door temperatuurstijgingen, langere periodes van droogte en toenemende moessonregens staat Laos hoog op het lijstje van landen dat geraakt wordt door een veranderend klimaat. Met name in het noorden van het land leiden de steile, vaak ontboste hellingen tot grote volumes afstromend regenwater en modder. Tegelijkertijd beginnen de moessonregens steeds later en duurt het droge seizoen, nu 7 maanden per jaar, in de toekomst steeds langer.
Dat trekt zijn wissel op de Laotiaanse drinkwaterbedrijven, die afhankelijk zijn van de beschikbaarheid van natuurlijke bronnen. De steeds groter wordende weersextremen vragen om steeds robuuster ingerichte infrastructuur, die om kan gaan met schommelingen in toevoer en kwaliteit. Dat vraagt om een slimme combinatie van de juiste structurele investeringen. De ervaring leert dat de Laotianen – in afwachting van die investeringen – kampioen zijn in het verzinnen van telkens nieuwe, geïmproviseerde oplossingen.
Foto’s: reguliere afvoer aan het begin van het droge seizoen (boven) en stijging van meer dan 10 meter van het peil (onder) in de Nam Khan (Rivier Khan) in Luang Prabang. De betonnen kolom onder het rode dakje vormt de inlaatvoorziening voor de drinkwaterproductie.
Dankzij de cofinanciering van het NWB Fonds werkt Wereld Waternet met het verantwoordelijk ministerie, de drinkwaterbedrijven en andere lokale partners aan een verkennend klimaatonderzoek. Om in de eerste plaats inzichtelijk te maken op welke locaties een veranderend klimaat tot uitdagingen leidt voor de drinkwaterproductie- en distributie. En ten tweede, om locatiespecifiek na te gaan welke type maatregelen kansrijk zijn. Vanwege de goede contacten en intensieve samenwerking over de afgelopen jaren kunnen we dit voor twee provincies tegelijkertijd doen: Luang Namtha en Oudomxay. Omdat er geografisch, cultureel en bestuurlijk veel overeenkomsten zijn met andere regio’s in het land verwachten we reproduceerbare resultaten. Deze resultaten zijn de basis voor het aantrekken van grotere investeringen op nationaal niveau – waarvoor de cofinanciering van het NWB fonds dus als vliegwiel fungeert.
Onderzoek toont aan dat werken op basis van natuurlijke oplossingen (zg. naturebased solutions), waaronder herbebossing of aanbrengen van beplanting, duurzaam en effectief zijn. Ook aan agroforestry wordt gedacht: het combineren van bomen, planten en verschillende soorten landbouw heeft een positief effect op erosie en sedimentatie. Bomen en vegetatie zorgen voor stabiliteit in de bodem door middel van wortels, wat erosie vermindert, de waterstroom vertraagt en sedimenten filtert. Deze systemen zorgen ook voor een gezonde bodemstructuur en bevorderen de biodiversiteit. Daarnaast kijken we ook naar ‘’harde’’ technische oplossingen, zoals het klimaatbestendig vervangen van pijpleidingen of inlaatvoorzieningen. Eind 2024 worden de definitieve resultaten verwacht.
Met dank aan het klimaatteam: Vincent van der Linden (Waterschap Limburg), Steffie Bes (Wereld Waternet) en Peter Jansen (Wereld Waternet).
Figuur: de districten binnen de provincie Luang Namtha (bovenste twee deelfiguren) en provincie Oudomxay (onderste twee deelfiguren) binnen de scope van ons klimaatonderzoek.
Figuur: grootschalige rubberproductie (monocultuur) in de regio leidt tot uitputting van de bodem, lagere grondwaterstanden, gevoeligheid voor erosie op de hellingen en een onnatuurlijke behoefte aan irrigatiewater. Door in samenwerking met plantage-eigenaren de principes van agroforestry toe te passen verduurzaam je de landbouw en zorg je voor een gezondere water- en nutriëntenhuishouding.
Figuur: Blootliggende aanvoerleiding in Sing district (Luang Namtha), gevoelig voor wegspoelen of schade door vallende rotsen. Het drinkwaterbedrijf repareert deze leiding ongeveer zes keer per jaar omdat vallende rotsen tot schade en verminderde productie leiden. Op deze locatie zijn verschillende oplossingen mogelijk: ingraven of verleggen van de pijpleiding of het met natuurlijke materialen aanbrengen van barrières, die beschermen tegen erosie op de hellingen.
Kommentare